Afgelopen week liet ik een paar keer in een groep zien hoe ik mijn favoriete notitietool van dit moment gebruik. Deze maakt serieus kans om een blijvertje te zijn, vooral door de krankzinnige snelheid en de controle die ik over mijn eigen gegevens heb.

Omdat net iets te veel mensen praktisch wilden beginnen, deed ik wat extra moeite en tikte ik enkele beginnerstips uit. Uiteraard zijn er genoeg filmpjes op YouTube, zoals de geweldige video's van Nicole van der Hoeven. Maar een stap-voor-stap handleiding voor mensen die dat nu eenmaal fijn vinden was er nog niet in het Nederlandse taalgebied.

Ik zwengelde ChatGPT-Pro aan en koos model 4.5. Pratend via Wispr Flo ging ik in gesprek met het taalmodel. Vier uur later had ik elf complete hoofdstukken, inclusief voorwoord, flaptekst en inhoudsopgave. Ik was verbluft.

Wat gebeurde er in die paar uur? Ik maakte eerst een project aan, zodat alles rondom dit boek handig op één plek te vinden was. Ik opende Scrivener, een handige Mac-app voor het schrijven van boeken en het houden van overzicht. Ik maakte een canvas aan met dertig kaartjes, om per hoofdstuk de output te verzamelen en overzicht te behouden. Per hoofdstuk kwam er ook een extra kaartje met aantekeningen en ideeën. Daarnaast maakte ik nog enkele kaartjes voor losse gedachten, mijmeringen en ingevingen.

Ik begon met vertellen dat ik een boek voor beginners wilde maken over Obsidian, en vroeg vervolgens om elf hoofdstukonderwerpen en titels. De output die vrij snel voor mijn neus stond, bevroeg ik mondeling via Wispr Flo, en al discussiërend kwamen we samen tot een verfijning.

Die lijst bewaarde ik op het kaartje "inhoudsopgave". Vervolgens deelde ik zo'n 30.000 woorden uit mijn eigen oeuvre en vroeg of hij mijn taalgebruik en schrijfstijl kon vangen en beschrijven in een prompt (ook handig voor later, dus die heb ik meteen in Obsidian gezet).

Daarna vroeg ik een voorwoord te schrijven van ongeveer 800 woorden in mijn stijl. Toen die even later voor mijn neus stond, begon het me te dagen. Mijn rol als schrijver sámen met een taalmodel is een geheel nieuwe. Doordat ik niet hoef te typen, maar via mijn stem kan praten met het model, gaat het erg snel. Een fijn gevoel van opwinding maakte zich meester van me.

Een deel van de magie van schrijven zit in het vinden van de juiste woorden. Maar evenzoveel (zeker bij non-fictie) gaat over boven de stof staan en weten wát je wilt schrijven en waarom. Dit op zo'n manier dat de lezer je kan volgen en hopelijk iets leert. Als je eerlijk vermeldt hoe je boek tot stand komt, kan bij instructie-achtige boeken prima AI worden gebruikt.

Mijn volgende stap was het stap voor stap genereren van elf hoofdstukken op basis van de titel. Ik vroeg ChatGPT om maximaal 500 woorden per hoofdstuk. De uitkomst was opvallend raak en leesbaar. Die hoofdstukken bewaarde ik op de kaartjes in Scrivener. Daarna vroeg ik of hij alle gegenereerde hoofdstukken helemaal wilde doorlezen en kon opslaan in zijn geheugen (vanaf nu zeg ik gewoon "zijn", om praktisch te blijven).

Mijn vervolgstap was opnieuw elk hoofdstuk genereren, nu met 800 woorden per hoofdstuk. Daarbij vroeg ik ook om aan het einde te melden wat er nog mist, beter kan en om enkele kritische noten te plaatsen (om eventuele latere lezers vóór te zijn). Na een half uur was dat allemaal klaar. Toen was het tijd voor een handige tussenstap.

Ik voerde een enorme stapel teksten in die ik over Digitale Fitheid, PKM en Obsidian had geschreven. Vervolgens liet ik hem, zijn eigen kritiek per hoofdstuk meenemend, mijn kennis, taal en metaforen over Obsidian verwerken in een nieuwe versie van elk hoofdstuk van ongeveer 1500 woorden. Aan het einde van elk hoofdstuk vroeg ik ook nog om een lijstje originele vragen en eventuele kritiek.

Toen dat allemaal klaar was, had ik een stevige fundering voor mijn boek en appte ik de meest geschikte uitgever die ik ken voor zo'n onderwerp. Wow! Ineens ben ik écht een boek aan het schrijven, op een manier die een half jaar geleden onmogelijk was. Ik voel me dirigent van een orkest met schrijvers, die zonder morren elke wens, aanvulling of gedachte razendsnel doorvoeren en tegelijkertijd het geheel overzichtelijk houden. Een enorme hefboom op mijn denkkracht en output. Want de taal is wel degelijk van mij, ook al moet ik samen met een redacteur nog flink schaven. De invalshoeken, voorbeelden en metaforen komen ook volledig uit mijn koker. Het verschil is nu dat de lijm die alles samenbrengt uit een machine komt, in plaats van uit mijn brein. Fascinerend!

Ik zit nu op 17.000 woorden. Ik schat in dat ik nog drie keer vier uur nodig heb voor verbeterlagen. Daarna ga ik aan de slag met een goede redacteur en tegenlezers.

Maandag 10 maart, 11.30: stop de tijd. Ik sprak net uitgever Bob van Duuren, die wil dat het boek voor de zomervakantie in de winkel ligt. Bizar! Mooie tijden 💪


p.s. Aan de tekst van dit artikel kwam geen AI te pas.