Photo by Patrick Fore on Unsplash
In de afgelopen 40 jaar zijn er een paar duizend miljard euro's geïnvesteerd in IT- en computers. En toch is onze arbeidsproductiviteit niet of nauwelijks gestegen en her en der zelfs gezakt. Terwijl we drukker zijn dan ooit. Wat gaat er toch mis? Van alles, zoveel is zeker. Maar temidden van al het (terechte) tumult over purpose, de why, en psychologische veiligheid mis ik aandacht voor een belangrijk puzzelstukje. En door een bepaalde lens bezien, wellicht het belangrijkste puzzelstukje. De I van IT staat voor informatie. Het meeste geld is naar de T van IT gegaan in plaats van goed te kijken en te investeren op de I.
Bill Clinton won ooit de verkiezingen van George Bush senior met de beroemde slogan: 'It's the economy, stupid' We mogen dat heden ten dage rustig verbasteren tot 'It's the information, stupid!' Wat doen werkende mensen de hele dag? (ik heb het uiteraard vooral over scherm- en kenniswerkers) Die stuiten op, monitoren, observeren, vinden, creëren en zoeken informatie. Die ze vervolgens opslaan, verwerken, bewerken, aanvullen, bediscussiëren, delen en publiceren. Volgens een onderzoek van Microsoft zijn we zo'n 240 uur(!) per jaar bezig met zoeken. Daarnaast, aldus geheugendeskundige Joshua Foer, zijn we ook nog eens 160 uur per jaar aan het compenseren van wat we vergeten zijn.
Maar weinigen hebben een bovengemiddeld niveau van informatie-geletterdheid. Daarnaast is gebrek aan digitale vaardigheden eerder regel dan uitzondering, en zijn we drukker dan ooit, maar krijgen we minder gedaan en verspillen we schaarse tijd aan onzin. Wat te doen? Werken aan onze duurzame inzetbaarheid, door middel van informatiekapitaal en sociaal kapitaal. Daarmee bouw je aan een stevig fundament voor je leven en carrière. Het is exact wat ik de afgelopen 15 jaar deed, geïnspireerd door dit artikel van Tim Sanders.
Iedereen met toegang tot het web kan een zee aan informatie vinden. Het tot je nemen, uit je hoofd leren, of opslaan in een handig systeem is de eerste stap. Het is het begin van je informatiekapitaal. Door het uit te geven (er anderen mee te helpen) win je sociaal kapitaal (de optelsom van iedereen die jouw kent en je wat gunt op basis van je gedrag en reputatie). Daarmee verwerf je weer meer informatiekapitaal en zo krijg je als het ware samengestelde rente op beide vormen van kapitaal. Ze gaan hand in hand.
Precies om die reden is het handig om je informatiekapitaal liquide te maken. En daar gaat het nodige mis. Door de explosie aan informatie, en het gebruik van digitaal werkgereedschap zoals Office365 dat gebaseerd is op de jaren 70 kantooromgeving kunnen we met regelmaat niet in seconden bij ons kapitaal. Het zit in oude sokken die zich manifesteren in de vorm van mappen, submappen en documenten. Niet handig als je het tijdens een korte ontmoeting of in een vergadering paraat zou willen hebben.
Ik schreef met Arjan Broere en Mark Meinema een handig setje regels voor het kunnen hanteren van digitaal werkgereedschap. Heel lang dachten grote organisaties dat ze de kennis van alle medewerkers moesten proberen vast te leggen in grote centrale systemen. Dit is wat ze kennismanagement noemen. Maar les één bij implementatie van iets nieuws: geef mensen tools die traag zijn in het gebruik, en waar ze geen persoonlijk voordeel van hebben en het is gedoemd te mislukken. Kennismanagement gaat alleen lukken als het decentraal en persoonlijk is. Maar er is hoop.
Sinds een paar jaar is PKM serieus in opkomst. Persoonlijk Kennis Management ( en heel handig in het engels Personal Knowledge Management), decentraal en persoonlijk. Voortbouwend op het Zettelkastenprincipe dat stamt uit 1550, de gedachten over de Memex (memory extention) van Vannevar Bush in de jaren 30 die ons in 1960 de Hyperlink opleverde via GTD van David Allen in 2001 naar nu. Als je voorbij het Dogma van het document kunt kijken (we zullen wel moeten) ontvouwd zich een uiterst opwindend perspectief. Met de komst van nieuwe soorten digitaal werkgereedschap als Miro, Notion, Workflowy en RoamResearch kunnen we heel snel alle informatie die we ooit nog nodig hebben snel opslaan, én terugvinden. Al je contacten, ideeën, gedachten, concepten, feiten, boeken, muziek, alles wat maar vaag je interesse heeft met elkaar verbonden, rijk toegankelijk, als een extern brein. Een machtig hulpmiddel om je denken aan te scherpen en te versnellen. Partner voor de rest van je leven. En hoe eerder je er mee begint, des te groter de rente op jouw informatiekapitaal.
Ik heb niet de illusie dat grote organisaties dit gaan toejuichen. Wel in naam, maar niet in de praktijk. Het zal het einde betekenen van veel tussenlagen. Want als de zwerm kenniswerkers hun informatie op orde hebben en snel en rijk kunnen delen met iedereen, zowel binnen als buiten de organisatie, zal de werk-werkelijkheid er snel anders uitzien. Die toekomst die ik zie in PKM, die is nu. Onder je neus. Vergeet de focus op passie en talent, en op dure opleidingen. Verwerf informatiekapitaal en maakt het liquide. En geeft het uit. Succes wordt in belangrijke mate bepaald door sociaal- en informatiekapitaal. En paradoxaal leidt het tot méér monetair kapitaal(geld) terwijl je er tegelijkertijd minder van nodig hebt
It's the information, stupid!
(de quote hieronder komt uit het boek Een opgeruimde geest. Samen met het boek Bevrijd het belangrijkste leesvoer om bovenstaand artikel helemaal te kunnen doorgronden)
