Toen in 2019 onze documentaire over kenniswerk uitkwam, verscheen rond dezelfde tijd het boek Smart Humanity van de KNVI. Ik mocht er een essay voor schrijven. Het onderwerp dat ik koos was iets dat me toen er bezighield - Het waarom van het gebruik van documenten voor het opslaan van informatie.
De pest met al die documenten is dat je ook ergens moet laten en zodra je er veel hebt ontstaat er gedoe met versies en mappen. En ben je er meer mee bezig dan met belangrijker zaken. Dat kan toch slimmer? Het resulteerde in Voorbij het Dogma van de Document. (en niet veel later tot de Digitale Fitheid Community en de Digitale Fitheid Academie)
Ik denk dat het de eerste keer is dat ik het woord Digitaal Fit gebruikte in een boek. De term PKM kende ik toen nog nauwelijks. Ik herlas het en het is nog immer actueel (helaas). Wouter Bronsgeest benaderde me voor het vervolg van deze bundel met essays. Het thema van deel 2 was menselijkheid in digitale tijden.
Het is geen overbodige luxe gezien alles wat ik rondom dit thema ervoer sinds het vorige boek zo'n 5 jaar geleden. Organisaties investeren nog steeds liever in IT en software dan in informatievaardigheden en snappen nog steeds niet dat medewerkers anno 2025 informatiewerkers zijn en dat ze daarin faciliteren miljoenen bespaart en leidt tot meer werkplezier maar ook meer succes.
Ik schreef het dit keer samen met Wouter. Over wat er zou gebeuren als medewerkers wél bij al hun kennis en informatie zouden kunnen in seconden en konden putten uit alles dat ze leerden en vergaarden in de loop van alle jaren. Over Persoonlijk Kennis Management (PKM) dus: De bibliotheek van jouw hele leven.
We roepen (informatie)managers op om te kijken naar de hele mens in zijn informatiebehoefte en niet alleen voor de silo waar hij of zij toevallig verantwoordelijk is.
Het sluit goed aan bij alles dat ik rondom de Wet Open Overheid, de AVG en de Archiefwet leerde de laatste tijd.
We maken ambtenaren denkdood met de onnodige informatiebeperkingen op de werkvloer. Geen wonder dat de overheid zoveel externen nodig heeft. Die kunnen wél snel bij hun kennis. Die correlatie is inmiskenbaar.
Hier een mooi stuk erover in Vakblad OD, hét tijdschrift voor overheids documentatie erover met Wouter Bronsgeest en mij:
Vorige week was de officiële boeklancering bij Wonders of Work (voorheen Seats2Meet Utrecht) . Dirk de Wit en Wouter Bronsgeest hebben er samen met een geweldige verzameling auteurs een prachtbundel van gemaakt.
Over het boek:
Het boek benadrukt dat de digitale revolutie vraagt om meer dan alleen technische expertise. In een samenleving die steeds complexer wordt, moeten informatieprofessionals bruggen slaan: tussen mens en machine, tussen data en duiding, tussen systeem en samenleving. Hun rol verandert van uitvoerder naar betekenisgever.
Smart Humanity is opgebouwd rond drie kernvragen: waar staan we, wat doen we en waar gaan we naartoe? In het eerste deel wordt duidelijk dat de beroepsgroep voor een dubbele uitdaging staat: technologische vernieuwing én maatschappelijke verantwoordelijkheid. Kunstmatige intelligentie, datagedreven besluitvorming en ethiek raken daarbij steeds nadrukkelijker met elkaar verweven.
Geen overbodige luxe in deze tijden, en bruikbare inspiratie voor velen.
De presentatie was een fijn wederzien met velen waaronder kanjers als Liesbeth Ruoff en Rik Maes en ik mocht samen met Kees Verhoeven en Felienne Hermans een korte presentatie verzorgen.
Felienne volg ik al geruime tijd en ik ben haar eeuwig dankbaar voor dit blog dat ze vermeldde in haar nieuwsbrief. Annemiek Scholten wees me erop. Dit plaatje eruit maakt goed zichtbaar waarom ik Markdown verkies boven documentstandaarden als Word. (lezen dat blog!)
Haar betoog was mindblowing en zag ik niet aankomen (ondanks het lezen van haar blogs). Wat een geweldige energie en dynamiek heeft ze. Rauw, fel, maar op een zachte manier en zo inhoudelijk raak dat er weinig tegenin te brengen valt. Een verademing. Zij ownt haar verhaal op een indrukwekkende manier.
En ze deed een hoop kwartjes vallen bij me. Tijdens haar betoog over dat masculiene waarden geleidt hebben tot overwaardering van 'moeilijk' programmeer werk ertoe hebben geleidt dat programmeren heel wiskundig en moeilijk lijkt en is geworden. Terwijl dat niet nodig is en de eerste programmeurs ooit vrouwen waren. Die analogie ken ik maar al te goed. Het is tijd dat al die lui die maar blijven beweren dat IT en programmeren moeilijk is ontmaskerd worden en met pek en veren organisaties uitgegooid worden. Ze hebben miljarden verbrand in het niet creëren van praktische oplossingen voor de werkvloer.
Dat vermoedde ik al maar na dit verhaal weet ik het zeker. We doen te moeilijk en vooral te gewichtig over informatie en vooral technologie. Ik snap nu beter waarom het zo moeizaam gaat met Digitale Fitheid onder de aandacht van beslissers. (bij de werkvloer zijn wel gelukkig erg populair) - het is helemaal niet de bedoeling dat mensen dit zelf gaan doen en snappen. Er spelen domweg te veel belangen rondom status, ego en budgetten.
Een goede motivator om moedig door te bouwen aan waar ik in geloof 💪
Het supergrappige inhoudelijke verhaal van Felienne zorgde ervoor dat ik met dit nieuwe bewustzijn in mijn betoog er nóg wat steviger inging, en het publiek uitdaagde om toch vooral de informatie-amateurs te gaan empoweren en helpen in plaats van de informatie-professional uit te hangen en PKM bloedserieus te gaan nemen.
Heerlijk dit soort bijeenkomsten en initiatieven!
