Daar staat 'ie: de 'dirigent'. Vorige week tijdens een LEGO SERIOUS PLAY workshop die ik verzorgde voor de duurzaamheidstak binnen IKT. Zorgvuldig gecomponeerd, vakkundig gedirigeerd, en zoals zo vaak: naar een goed einde geïmproviseerd. Deelnemers 'samen laten spelen'; in dit geval laten bouwen aan een toekomstperspectief waar muziek in zit. 


Van Solo naar Samen

Na bijna tien jaar drumlessen van Axel, en vooral in eenzaamheid op mijn elektronische drumstel oefenen, stond ik afgelopen week met vier anderen in een repetitieruimte. Een wereld van verschil! Samen muziek maken vraagt meer dan alleen met een koptelefoon op een drumritme spelen. Het draait om timing, elkaar horen, en écht creëren. Elke noot die je toevoegt beïnvloedt wat anderen doen. De discipline om te oefenen komt vanzelf als je samen iets wilt maken dat meer is dan je eigen gepriegel. Waar voorheen de gedachte "dit zou ik willen kunnen" vaak verzandde in gebrek aan oefening, vormt de 'band' nu een katalysator voor mijn ontwikkeling.

Bij Colored Monkeys, waar ik bestuurslid ben, organiseren we jamsessies - zoals afgelopen weekend nog: de MonkeyJam als afsluiter van het Booster Festival. De regel is simpel: geen covers. Muzikanten die elkaar soms niet kennen, creëren ter plekke iets nieuws. Ze kijken en luisteren naar elkaar, laten elkaar schitteren, en brengen samen het optreden tot een mooi einde. Dit resulteert in prachtige, spontane momenten die ook als toeschouwer bijzonder zijn. Hoewel ik zelf nóg niet op zo'n podium stond, verkennen we met Colored Monkeys hoe we dit concept breder kunnen toepassen.

De waarde van 'samen spelen' reikt verder dan muziek. In organisaties waar ik werk, zoals met LEGO SERIOUS PLAY, gelden dezelfde principes: gebruik maken van elkaars kwaliteiten en inspelen op elkaar. Gedeeld leiderschap, werken als zwerm, functioneren als jazzensemble – het zijn krachtige metaforen voor betere samenwerking. Vanuit deze gedachte willen we het MonkeyJam-concept ook zakelijk inzetten via workshops of een letterlijke jam met collega's. In zo'n professionele context ben ik vaak zowel componist die workshops ontwerpt als dirigent die faciliteert, maar altijd met ruimte voor de improvisatie die nodig is om tot échte samenwerking te komen.

Dit doet me denken aan een échte dirigent: Benjamin Zander, en diens TED-talk over klassieke muziek en passie. Hij introduceert zijn eigen rol als dirigent en wat hij gedaan kan krijgen, en zegt dan tegen het publiek: "If their eyes are shining, you know you're doing it." Dit raakt de kern van 'samen spelen' – of het nu op een podium is, bij optredens die ik bijwoon, of in mijn eigen werk. Van een LEGO-sessie tot een avond in een repetitieruimte met gelijkgestemden. Samen spelen creëert die 'shiny eyes' – bij de deelnemers én bij jezelf. Dát is de magie die ontstaat wanneer individuele kwaliteiten samensmelten tot iets groters dan de som der delen.