Van Weekly Wonder naar Weekly Walging

Deze week overwoog ik mijn nieuwsbrief om te dopen tot 'Weekly Walging', zo ontsteld was ik over de asielwetten die de Tweede Kamer behandelde. Mede-Sankt Pauli Holland-lid Bert-Jan Westerink deelde een krachtig combibeeld: een gedicht van Rikkert Zuiderveld over iemand die illegaal is ("U knarsetandt mij dood, u heeft mijn dagen geteld op een dossiermap in een la. Bestraf mij maar. Omdat ik niet besta.") Deze schreef men op de grond voor de ingang van de Tweede Kamer. Daaronder het niet te missen spandoek in het Millerntor-stadion: "Kein Mensch ist illegal." Dezelfde boodschap, andere vorm. De een krijt op het plaveisel, de ander roept vanaf de tribune.

In Zweden gebeurt al wat Nederland nu invoert. Kinderboekenauteur Marit Törnqvist hielp daar acht Afghaanse jongens onderduiken. Ze vertelt in NRC (vandaag) hoe een dorpsvrouw op een feest naar haar toe kwam, zich vooroverboog en fluisterde: "Ik heb er ook twee. En hij daar ook!" Het hele brave dorp bleek vol verstopte vluchtelingen. Maar er wordt niet alleen goéd gefluisterd - er zijn altijd mensen die graag klikken. Van spandoeken naar gefluister - zo snel verandert een samenleving in een 'klikmaatschappij'.

Die transformatie van openheid naar ondergronds doet me denken aan andere symbolen van acceptatie. Ik draag vaak kleding in regenboogkleuren, heb speldjes op mijn tas en drink uit espressokopjes met die kleuren. Niet omdat ik me identificeer met een van de letters (LHBTQIA+) of kleuren, maar om te laten zien: bij mij ben je veilig. De regenboogvlag werd ooit bedacht door mensen die zelf ondergronds leefden, bang voor de wet. Nu hangt hij in gemeentehuizen en bedrijfspanden. Symbolen kunnen reizen van marge naar mainstream - en soms de andere kant op.

Hopelijk wijst de Eerste Kamer dit voorstel nog af. Maar mochten we inderdaad een 'klikmaatschappij' worden, dan hebben we nieuwe bakens van veiligheid nodig. Een teken dat zegt: hier helpen we mensen, wat de wet ook beweert. Want zoals Törnqvist schrijft: "Als we allemaal blijven helpen, hoeven we niets te vrezen." Misschien begint het klein - een regenboogvlag, een vriendelijke blik, een open deur. Of door zo'n tattoo als ik op mijn kuit heb en die uitdraagt: being a lighthouse for others! Symbolen die zeggen wat spandoeken in stadions al jaren roepen: geen mens is illegaal. Zelfs niet als de wet dat anders beweert.