Sporen van vrijheid

Vorige week stond ik bij zonsondergang op het station van Basel, overweldigd door het netwerk van sporen en wissels dat voor me uitwaaierde – gloeiend in het laatste zonlicht. Sommige sporen leidden naar Frankrijk, andere naar Duitsland of dieper Zwitserland in. Een perfect beeld voor wat vrijheid eigenlijk is: niet eindeloze mogelijkheden, maar bewuste keuzes maken over welk spoor je wilt volgen. Want vrijheid zonder richting is als een trein zonder bestemming – technisch vrij, maar doelloos.

Vandaag, 5 mei, vieren we 80 jaar bevrijding. Een dag om stil te staan bij wat het betekent om in vrijheid te kunnen leven. Toch zei Angela Merkel het onlangs in Buitenhof treffend: "Freiheit ist schwierig." Vrijheid is moeilijk. Want vrijheid komt met verantwoordelijkheid. We zijn vrij om te kiezen, maar wat doen we met die keuzes? Benutten we onze vrijheid alleen voor onszelf, of durven we te kiezen voor een pad dat ook anderen helpt?

Op vakantie las ik 'Morele Ambitie' van Rutger Bregman. Hij daagt ons uit een ander soort succes na te streven: "een carrière gewijd aan de beste oplossingen voor de grootste wereldproblemen." Soms vraagt vrijheid om moed – de moed om van spoor te wisselen. Zoals ik anderhalf jaar geleden mijn knellende schoenen inruilde voor 'barefoot' alternatieven. Een kleine persoonlijke bevrijding. :-) Maar wat als we collectief zouden durven wisselen van spoor, richting een moreel ambitieuze samenleving?

Op 14 juni loop ik - op die barefoot schoenen - 40 km tijdens de Nacht van de Vluchteling. Niet omdat ik zo van nachtelijke wandelingen houd, maar omdat miljoenen mensen vandaag nog steeds niet de vrijheid hebben die wij als vanzelfsprekend beschouwen. Mijn vraag aan jou: hoe gebruik jij jouw vrijheid om bij te dragen aan die van anderen? Zoals Bregman suggereert: de échte uitdaging is niet het najagen van persoonlijk succes, maar het gebruiken van je talenten voor de wereld om je heen.