
Wat keek ik uit naar deze afspraak! Een paar maanden duurde het voordat we ’m konden prikken — de Rijksarchivaris had het begrijpelijk druk. En hoewel ik al talloze keren langs het Nationaal Archief ben gelopen, was ik er nog nooit binnen geweest. Wat een bijzondere plek. Zo’n gebouw ademt historie en een imposant verleden,
Aanleiding voor het bezoek: een podcastopname met Sebo Boerma en Eric Kokke. Ze nodigden me uit in hun reeks gesprekken De veranderende rol van een informatieprofessional. Het was ook een fijn weerzien met Eric — en zoals dat gaat met goede gesprekspartners: hij zette me gelijk aan het denken. Hij vertelde dat de documentaire "Alles is informatie" tien jaar oud is dit jaar. En de inhoud? Nog steeds actueel. Wat op zich niet bepaald goed nieuws is — dat betekent namelijk dat er bitter weinig veranderd is in hoe we omgaan met informatie.
In die documentaire was ik te gast (hier de trailer), samen met een aantal anderen zoals Paul Iske, Rik Maes, Aloys Kregting, Anouk Baving en vele anderen.
Hier begon mijn kennismaking met het KNVI (waar ik inmiddels fellow van ben) en de interessegroep PKM . Ik had net Easycratie en daarna Nooit Af geschreven, maar de combinatie met deze documentaire bracht een hoop in beweging..
Zo veel zelfs, dat Barbara van de Boogaard en ik besloten om het materiaal dat de eindmontage niet haalde online te zetten. De bijvangst was enorm. Grappig ook om jezelf tien jaar jonger terug te zien. Mét langer haar 🤣
Er kwam een vervolg: "Toegang" over de Netwerk-samenleving. Met mooie denkers als
Arjan El Fassed,Brenno de Winter, Dimitri Tokmetzis, Esther Keymolen, Marens Engelhard, Marleen Stikker, Maxim Februari en Wouter Slotboom.
Daarna besloot ik een de consequenties van die twee eerdere documentaires in een derde te vangen: "Kenniswerk" een soort verfilming van "Ons Werk is Stuk". Die laatste leidde weer tot het ontstaan van Digitale Fitheid als beweging én als platform. Want een half jaar na de première brak corona uit. En ineens zag iedereen hoe onhandig we eigenlijk zijn met computers.
Daar is nog niet veel aan veranderd, trouwens. Gelukkig draaien we op volle toeren met de Digitale Fitheid Academie, de Maand van de Digitale Fitheid en een bloeiende community. Achter de schermen werken we bovendien aan een vierde documentaire. We zoeken nog partners en financiers — maar ik heb geduld. (Mijn geheime wapen)
Terug naar het gesprek. Dat was voor mij ronduit spectaculair. De Rijksarchivaris was scherp en nam ruim de tijd. Ze nam ons mee in haar visie op het belang van informatie: voor het democratisch rechtsgevoel, en de mogelijkheid voor burgers om grip te houden op de overheid. Daar kon ik me enorm in vinden.
Zelf kijk ik natuurlijk vanuit een net wat andere invalshoek: die van persoonlijke informatie. Hoe je als individu je denkwerk organiseert en archiveert.
Het gesprek zette me aan het mijmeren. Dat mondde uit in twee artikelen en een stukje in m’n weekbericht:
🖊️ Waarom de AVG geen belemmering vormt voor persoonlijk kennismanagement — en waarom dat maar goed ook is
🖊️ Laat mij denken. En laat me zelf bepalen hoe
Mijn conclusie, na het gesprek én het herlezen van de Archiefwet (van 1995 tot de huidige herziening uit 2021), de Memorie van Toelichting, én het boek Dwars door de Orde van Arre Zuurmond?:
Er is in de praktijk juist veel meer ruimte dan gedacht.
Ruimte voor ambtenaren om hun denkwerk op een privé-computer te doen, zolang het niet gaat om beleid of beleidsvorming met directe impact op de samenleving.
Maar ja, de AVG en de Archiefwet worden vaak als stok gebruikt.
Alleen blijkt die stok bij nadere beschouwing een dun twijgje. En een buigbare ook nog.
Zolang je geen persoonsgegevens verwerkt die beleid raken, of de samenleving sturen, is er weinig aan de hand. Ja, je mag als ambtenaar op je privé-apparaat gestructureerd persoonsgegevens ordenen — mits het voor je eigen denkproces is, en je het niet deelt of formeel publiceert.
Bijvoorbeeld: stel je wil over twee jaar een congres organiseren. En je verzamelt nu alvast interessante mensen wereldwijd via blogs. Dan mag je die namen, contactgegevens en tags gewoon in een eigen app zetten. Pas zodra je formeel besluit die mensen uit te nodigen, begint het archiveringsverhaal. Daarvoor zit een rijk domein van persoonlijke reflectie. En dat is cruciaal voor goed denkwerk.
Ik vermoed dat dit gesprek nog wel een staartje krijgt. Misschien zelfs een reeks. Want het raakt aan de kern van professionele autonomie en de ruimte om te denken zonder belemmering.
Eén partij moet ik hierover nog spreken: de Autoriteit Persoonsgegevens. Ik ben benieuwd hoe zij kijken naar de vraag: "Wat mag je wel op je privé-computer zetten ter ondersteuning van je denkproces, zolang je het niet structureel deelt?"
Wie weet nodigt een volgende podcast me daar nog eens voor uit.
Want blijkbaar levert zo’n opname iets moois op. 🍃
Ik gaf na afloop nog een demo over hoe ik zelf mijn mijn informatiekapitaal omga. Momenteel maak ik het meest gebruik van Obsidian, dat met het uiterst toekomstbestendige Markdown werkt.
Hier mijn ervaringen tot dusver.
Dank voor het luisteren! 🙏
Benieuwd naar alles dat het veroorzaakt....
Hartelijkste groet,
Martijn
ps. Maak je ook podcasts? Maak dan ook shownotes, das lief voor je luisteraars ❤️
Ik ben de organisator/curator van de wereldwijde PKM Summit die elk jaar twee dagen in maart in Nederland gehouden wordt met bezoekers uit 5 continenten. Kom vooral ook als dit onderwerp je boeit!
Op de valreep ontdekte ik dat er nog een stuk miste over de Autoriteit Persoonsgegevens, bij deze!