
Week 20 was enerverend. Wat me opvalt – in lijf én geest – is hoeveel verschil er zit tussen nu en anderhalve maand geleden. Het lopen gaat een stuk beter. En ik voel mijn oude energie langzaam terugkomen. Sommige taken kosten me nog moeite, maar een groeiend deel voelt weer als normaal. Dat stemt me hoopvol. In overleg met mijn huisarts ben ik begonnen met het afbouwen van een aantal medicijnen. Die vervang ik stap voor stap door andere voeding. Fijn dat er ruimte is voor zo’n benadering – en dat mijn huisarts daarvoor openstaat. Ik was veel op pad deze week. De weerslag daarvan vind je in dit weekbericht.
1 Een mooi en lang, openhartig gesprek
De vierde aflevering waarin ik te gast ben bij Eindbazen is live. Lange podcasts zonder eindtijd zijn mijn lievelings. Zeker als de gastheer zich zo goed voorbereidt als Michel Vos. Ik sprak uitgebreid over mijn infarct en alles daaromheen. Over AI, over stoppen met Microsoft. En over Thijs Pepping, The Notebook en over nog veel meer. Een soort interactie versie van mijn weekberichten maar dan in de vorm van een lang en openhartig gesprek. Hier kun je de hele aflevering vinden, en hier de uitgebreide shownotes. Ik sprak een collega afgelopen week die niet wist wat shownotes waren en wat je daar allemaal mee kon, dus ik schreef er een blog over.
Ondanks mijn gebrekkige aanwezigheid op socials als Instagram en Youtube vind ik het erg indrukwekkend om te zien hoe die mensen van Eindbazen die media weten te hanteren. De short waarin ik over mijn infarct vertel is visueel fantastisch. Uit zo'n lang gesprek zijn natuurlijk veel korte leuke filmpjes te maken met inzichten. Daar wil ik meer mee gaan doen.
2 Tussen kennis vastleggen en informatie verstoppen zit een wereld van verschil
Sebo Boerma nodigde me uit voor een podcast met Eric Kokke (waarmee ik mocht samenwerken aan drie documentaires over informatie) en de Rijksarchivaris: Afelonne Doek. Zij is de baas van het Rijksarchief – zeg maar: de hoeder van vrijwel alle overheidsarchieven – en het belangrijkste aanspreekpunt als het gaat om de Archiefwet. En over die wet is nogal wat te doen.
Het werd een mooi gesprek over data, de informatiehuishouding van de overheid en het belang daarvan voor het rechtsgevoel van de burger. Een inhoudelijk gesprek op niveau, waarin ik stevig aan de bak moest om me te verhouden tot alle bestaande paradigma’s over data, informatie en hoe je daar naar kunt kijken.
Als ik voor zalen met mensen uit de overheid spreek, zeker over het onderwerp informatie, dan merk ik telkens weer: de Archiefwet is een van de meest gebruikte én misbruikte wetten om mensen te begrenzen in hun omgang met informatie. Het is een belangrijke wet. En een noodzakelijke wet. Maar naast de AVG is het er ook eentje die ambtenaren nogal eens inzetten om hun eigen gelijk of controlebehoefte door te drukken. De Archiefwet en de AVG zouden hulpmiddelen moeten zijn in plaats van afweermechanismes.
Ik heb in zalen tientallen keren discussies gevoerd over dit onderwerp dat me aan het hart gaat: dat je als professional prima informatie mag vastleggen op je privé-laptop – zolang het gaat om zaken die je voor jezelf nodig hebt om overzicht te houden op je werk. Tijdens het gesprek met Afelonne werd ik in die overtuiging bevestigd.
Ik vind namelijk: het mag niet uitmaken of je iets in een papieren notitieboekje schrijft of digitaal vastlegt in een persoonlijk bestand. De Archiefwet is op dat punt glashelder. In de selectielijsten staat precies wat je wél en niet moet bewaren – en hoe lang. Maar losse gedachten, observaties, ideeën of werkpuzzels die je even snel noteert voor jezelf? Dat mag gewoon op je eigen laptop. (ik raad ook iedereen aan dat acuut te doen, lokaal en in Obsidian)
De angst zit ‘m in het idee dat mensen buiten de Archiefwet om een soort schaduwarchief gaan creëren. Maar mijn punt is: dat doen ze op papier sowieso al. Daar moet je je dus niet al te druk over maken. Als je mensen met dat argument beperkt in hun vermogen om hun eigen informatie en kennis vast te leggen, dan help je de organisatie niet vooruit – je remt haar. Sterker nog: ik denk dat precies dát de oorzaak is van veel ellende in organisaties. Mensen die hun eigen informatie niet kunnen terugvinden.
Grosso modo kun je stellen – en daarin voelde ik me gesterkt door deze podcast – dat zolang informatie niet heeft bijgedragen aan beleid, besluitvorming of budgetten, je er in grote lijnen van uit kunt gaan dat je het prima op je eigen laptop mag verwerken. Maar let op: dat geldt alleen zolang je die kennis NIET gaat delen met anderen. Daar zit het spanningsveld. En dat maakt mensen onzeker – ik merk het telkens weer. Sinds kort noem ik dat: institutionele blindheid. We negeren collectief een fundamenteel vraagstuk over kennis, vertrouwen en terugvindbaarheid.
Institutionele blindheid is het onvermogen van organisaties om hun eigen informatieproblemen te herkennen, doordat ze gevangen zitten in regels, processen en oude aannames. Men denkt wel ‘datagedreven’ te werken, maar leert mensen nauwelijks hoe ze effectief met informatie omgaan. Daardoor blijven onderliggende oorzaken van chaos, ruis en traagheid onzichtbaar — en worden symptomen bestreden met nog meer regels, tools of dashboards.
Het was een prachtig en prikkelend gesprek en een waardevolle ontmoeting. Die smaakt naar meer. De link deel ik binnenkort. Twee inzichten in de nasleep ervan:
“We hebben geen informatieprobleem, we hebben een vertrouwenstekort.”
“Zolang je kennis voor jezelf houdt, ben je geen archivaris maar een denker.”
In het weekend dook ik diep in de Archief-wet en de AVG (en herlas het rapport van Arre) en gooide ik deze steen in de informatie-vijver.
Een dag later mocht ik met Peter Ros sparren over digi-coaches bij het UWV. Mooi om te zien hoe mensen daar Inmiddels snappen we dat er een verband bestaat tussen informatievaardigheden en digitale vaardigheden. Je hebt beide nodig om snel informatie kunnen vinden en verwerken. We zijn een mooie samenwerking aan het verkennen met de Digitale Fitheid Academie. In onze Digitale Fitheid Community zijn er flink wat mensen te vinden die blij worden van onze tips en kennis, maar het gros van de mensen aldaar zou acuut baat hebben bij onze kennis en skills. Binnenkort meer!
3 Optreden voor mensen uit de congres- en evenementenwereld
Bijeenkomsten ontwerpen, organiseren en faciliteren is natuurlijk nooit een doel op zich. Het doel gaat doorgaans over mensen die verbinding maken, ideeën uitwisselen en nieuwe stappen zetten. Goed ontworpen events zijn de smeerolie van samenwerking en innovatie. MPI Is een wereldwijd netwerk van mensen die dit werk doen. Met een levendige community, zeker hier in Nederland. Al vele jaren heb ik af en toe contact met mensen die een aanjaagrol hebben in dat netwerk. En soms mag ik een verhaal houden dank zij hen, zoals afgelopen week.
Ik weet uit eigen ervaring hoeveel er komt kijken bij het organiseren van een evenement. Bij dat werk kan een flinke dosis Digitale Fitheid geen kwaad. Ik mocht op een prachtige locatie in Weesp samen met een andere spreker de zaal flink aan het denken zetten. Met Maarten, een trainer van de Digitale Fitheid Academie wisten we met veel interactie en voorbeelden de zaal goed aan het denken te krijgen en hele praktische tips mee te geven.
Erg leuk om te merken dat de meesten mijn stand-up stijl (onvoorbereid werken met wat er is en ze dan zonder slides meenemen in een betoog) verfrissend vonden, gezien de flink hoeveelheid LinkedIn-uitnodigingen achteraf!
Ik kreeg deze week zoveel vragen over het sprekersvak dat ik een overzichtsblog gemaakt heb met (bijna) alles dat ik erover heb gezegd en geschreven.
4 Digitale Fitheid Community bijeenkomsten, leren van en met elkaar
Afgelopen vrijdag kwamen weer een flink stel leuke, leergierige mensen bijeen voor de digitale fitheid maand meetup bij Seats2Meet Utrecht. Dit was alweer de 38ste keer. Het is nou eenmaal hoe je community's bouwt. Gewoon volhouden en elke keer opnieuw iets organiseren. Nog een man of 30, en de community bestaat uit 4000 mensen. Dat is echt een hele prestatie, hoor 💪

Voor mij en Mark is het vooral ook reuze handig om iedereen die je zou willen zien of spreken, gewoon één keer in de maand op dezelfde plek te hebben. Dat scheelt zo ontzettend veel apps, belletjes, koffiemomenten, Zoom-calls en vergaderingen. Je loopt een paar rondjes door de ruimte, en het effect is hetzelfde en doorgaans beter en rijker. Ik denk dat als organisaties willen transformeren in een lerende organisatie, ze bij ons de kunst kunnen afkijken, gezien de enorme hoeveelheid kennis, inzicht en ideeën die wordt uitgewisseld. En als we dan, net als wij, ook nog Circle als community platform gebruiken, Kristian Esser bellen of zijn boek lezen, dan kon dat zomaar eens tonnen tot miljoenen schelen.
Deze editie was voor mij een godsgeschenk. Ik had qua informatie en mijn apps en computer best wel wat flinke puzzels, waar ik in mijn eentje niet goed uitkwam. Met al die slimmers en nieuwsgierige mensen, verliet ik het pand aan het eind van de dag met een niveau van blijheid en enthousiasme dat ik me niet kan heugen. Veel van wat ik leerde, komt in blogvorm snel op het platform beschikbaar.
Ik demonstreerde er hoe ik me wat basisvaardigheden Python (met simpele computercode toveren met databestanden) had eigen gemaakt en hoe groot de impact daarvan was. In no time was een derde van de zaal overtuigd en gaat er nu ook mee klooien. Zien doet blijkbaar geloven.
20 juni is de volgende bijeenkomst ,gratis voor iedereen die lid is van ons gratis platform. Daarna begint de zomerstop, en zijn we aan het zeilen, eilanden aan het verkennen, of in bergen aan het klimmen. Leuk als je een keer komt kijken!
5 Overig delenswaardig:
- Collega Dieter Möckelmann bracht samen met een paar onderwijscollega's een boek uit over AI en het onderwijs: De Ai basisgids voor leraren Ook zéér geschikt voor niet onderwijzers. Ik geef er één weg aan de eerste die me er over mailt of appt.

- Ik lees al jaren, bijna dagelijks, een random boeksamenvatting op Blinkist. Een platform met meer dan 7.500 Engelstalige boeksamenvattingen van een non-fictieboeken. Soms ontbreekt de mentale ruimte voor Engelse boeksamenvattingen. Ik kwam op het idee om ChatGPT te vragen een Nederlandse vertaling ervan te maken.
En er gelijk maar een uitgebreide biografie van de auteur bij te zetten, inclusief links naar blogs, interviews, podcasts en video's. En ook de website, contactgegevens en LinkedIn-pagina van de auteur. Hierdoor heb ik nu veel rijker materiaal dat ik ook sneller kan verwerken dan ervoor. Wellicht heeft iemand iets aan deze tip.
Dit las ik afgelopen week daar:
Discipline Is Destiny, The Art of Encouragement, The Power of Discord, Brag Better, How to talk to anyone, The Self-Delusion en Stop Saying You're Fine
Elke keer leer ik weer nieuwe concepten, taal en perspectieven.
- De kracht van koffie drinken wordt danig onderschat. Ik heb er veel aan te danken en schreef er wat over.
- Het counteren van een aanval op je integriteit kan een sport op zich zijn. Richard Engelfriet is er een meester in.
- Ik kreeg klachten van mensen die de praktische tips aan het eind van mijn weekbericht misten 🤣 Over dit handige schrapertje kan ik niet enthousiast genoeg zijn. Ik heb er altijd wel een paar in de buurt. Te pas en te onpas zonder materialen waarop ik het gebruik te beschadigen.
- Een mens weet pas wat hij mist als het er niet is. De Stocard-app waarmee ik mijn klantenkaarten op mijn iPhone en Apple Watch snel digitaal paraat had is overgenomen en daarna verkracht door de boeven van Klarna. En poeh, wat irritant was dat ineens. Het is wat een app goed maakt. Pas als de app het niet meer doet ontdek je de kracht ervan. Gelukkig ontdekte ik via Mark een goed alternatief!
- het tweede seizoen van Star Wars spin-off Andor op Disney+ is een ab-so-lute aanrader!!!!
Dank voor het lezen weer, 🙏
Hartelijkste groet,
Martijn
Leuke bijeenkomsten de komende tijd:
- 🎪 Maandag 2 Juni - Altijd al met Obsidian willen beginnen, maar koudwatervrees? Ik help je er bij deze gratis sessie in Utrecht overheen!
- 🎪 Maandag 9 juni (2e Pinksterdag) WWDC Viewing party - Elk jaar kijken we naar een van de belangrijkste technologie-evenementen van het jaar, waar Apple de roadmap aan ontwikkelaars toont over de besturingssystemen van onze Macs en iPhones. Het wordt elk jaar live uitgezonden. En we kijken ernaar vanuit Seats2Meet in Utrecht. De toegang is gratis.
Worstelt jouw organisatie met digitale transformatie, digitalisering of de informatiehuishouding? Goede kans dat dat komt omdat ze de digitale fitheid van de medewerkers zijn vergeten. We hebben een nieuwe interventie van 3 dagen die enorm helpt!
Onderaan deze pagina kun je je abonneren op deze weekberichten. De leukste dingen die ik momenteel doe. En een handige verzamelpagina (ook om door te sturen) met alles over Digitale Fitheid.
Wil je mijn research steunen of heb je af en toe iets over voor deze weekberichten, doneer dan hier.
Deze tools gebruik ik momenteel, en dit zijn de meest recente publicaties.
ps. Ik hoor het heel graag als je blij wordt van deze weekberichten en er iets aan hebt.