Week 46 zit er op, nog zes weken en dan is het jaar alweer om. Ik genoot van de week, alhoewel er flink wat vermoeidheid in mijn lijf zit van het afgelopen kwartaal. Door de grote klus waarmee ik bezig was, bleef er een hoop werk en onderhoud liggen. De afgelopen week liep ik met de kinderen Sint-Maarten en speelde ik voor het eerst Risk met de oudste, verbleef een nachtje op de Ruwenberg voor een klus van Sijthoff Media en had wat betreft zaalsetup een van de lastigste situaties die ik als spreker ooit heb meegemaakt (gaaf, want leerzaam). Ik had een geweldig gesprek met Hans Schönfeld die jarenlang zich met innovatie bij de politie bezighield en genoot van de Digitale Fitheid en PKM meetups, en had gelukkig een heel rustig weekend.



1. Sint-Maarten en één van mijn oudste herinneringen
Afgelopen week wist ik met hulp van mijn moeder en mijn tante een herinnering van maar liefst 49(!) jaar oud te reconstrueren. Op 11 november 1975 overleed mijn opa aan moeders kant. Een spectaculaire man, en heel jammer dat ik pas drieënhalf was toen hij stierf. Ik herinner me dat moment nog goed, omdat we die middag voor het eerst met een lampion de straat op zouden gaan om snoep bij elkaar te zingen. Vlak daarvoor gebeurde er iets bijzonders dat me altijd is bijgebleven. Er was ineens allemaal commotie en gedoe, en mijn ouders moesten weg naar oma. Ik ging met onze oppas langs de deuren. 

Toen ik mijn moeder maandag zo rond het middaguur belde op zijn 49e sterfdag zei ze iets geks. "Ongeveer rond dit tijdstip overleed opa" Huh? Dat is raar. Ik herinner me pas commotie rond vlak voor Sint-Maarten-lopen, dus aan het einde van de middag. Mijn moeder wist het zeker van het tijdstip, maar mijn herinnering zat ook diep gegroefd. Hoe konden beide versies waar zijn? Na bellen met mijn tante en een nachtje slapen was ik eruit. Mijn moeder herinnerde zich ineens een verweggestopt brokje informatie. Mijn vader (ik heb het dus niet van een vreemde) was die hele middag aan het bellen geweest. Wisselgesprekken bestonden toen nog niet, en voicemail ook niet. Dus ze hoorden pas aan het einde van de middag dat hij was overleden. En zo ontstond alle commotie inderdaad precies volgens mijn herinnering. Boeiend hoe het menselijk geheugen werkt!

Dit jaar ging mijn oudste voor het eerst zonder ons met de lampion op pad en genoten we van de lol van de jongste die met haar vriendje samen een flinke buit binnenhaalde. Hier bij Ton die de Team Werk Overeenkomst bedacht en met wie ik nodig weer eens een aflevering van FeuilleTon & Martijn moet maken :)

Over die Sint-Maarten heeft Tjerk Ridder overigens een geweldige show, boek en avontuur gemaakt!


2. Hoe pak je de digitale hygiene van je team aan en voorkom je onnodige vergaderingen?
Veel ellende op de werkvloer heeft een nauw verband met een gebrek aan Digitale Fitheid. En daar waar organisaties gelukkig wat meer aandacht hebben voor digitale vaardigheden zien wij dat een flink deel van de frustraties op de werkvloer een afgeleide zijn van een gebrek aan digitale hygiene. Dat is de tweede pijler van Digitale Fitheid. De stroom e-mails, documenten en vergaderingen is een afgeleide van een heel ander probleem; een gebrek aan duidelijkheid en goede afspraken. Managers krijgen dan behoefte aan grip en willen ineens vergaderen, terwijl dat helemaal niet nodig is 

Als je geen afspraken met je team maakt over hoe je samenwerkt en hoe je met informatie, documentatie en communicatie omgaat, wordt het vanzelf een bende (weten we uit eigen ervaring in een snelgroeiende organisatie). Ton van der Hoeve had door zijn werk bij een multinational al veel ervaring en maakte samen met ons het Digitaal Werk Manifest. Na een paar jaar merkten we dat de term Team Werk Overeenkomst een veel betere is, en nu ineens krijgen we allemaal aanvragen voor hulp met het faciliteren van deze heldere werkafspraken op de werkvloer. De site is sinds vorige week live, en de Team Werk Overeenkomst is het thema van de Maand van de Digitale Fitheid 2025 (in maart)


3. Informatiegeletterdheid in de media en in het onderwijscurriculum. Er mist iets cruciaals!
Groot in het nieuws afgelopen week: er zijn zorgen over de digitale vaardigheden van de jeugd (ik zou me meer druk maken over die van de volwassenen en vooral de docenten). Ik dook eens in de materie en postte er dit over op LinkedIn. En door alle reacties had ik ineens een hoop belletjes en DM's naar mensen uit het onderwijs en bibliotheekwezen. Er is iets geks aan de hand. De woordjes lijken op het oog te kloppen, maar er klopt niks van!

De termen informatiegeletterdheid en mediawijsheid neigen naar het kunnen omgaan met informatie. Maar als je verder kijkt, gaat dat vooral over het kunnen duiden van misinformatie en nepnieuws. Dat is echt heel iets anders dan het kunnen vangen, opslaan, verwerken en snel terug kunnen vinden van informatie! En terwijl we in een informatiesamenleving zitten, en de hoeveelheid en snelheid van informatie blijven toenemen, net als de hoeveelheid kanalen waarlangs die informatie bij ons binnenkomt, leren we nergens hoe daarmee om te gaan.

Dit debat ontbreekt, net als de aanpak ervan en de visie erop (prachtige uitzonderingen daargelaten). Ik kom veel mensen tegen die zich met de informatiehuishouding bezig houden, maar die lijken geobsedeerd door systemen en documenten, terwijl we de olifant in de ruimte negeren. We leren nergens hoe we op individueel niveau praktisch kunnen omgaan met informatie. En dat lijkt me toch echt de ruwe grondstof van kennis 🤔 Zo wordt het nooit wat met die kennissamenleving waar iedereen de mond vol van heeft. Meer inzichten erover zijn te vinden in deze tijdloze documentaires.

Mocht iemand een splinter van bewijs kunnen vinden van plekken waar ze dit wél leren in het onderwijs dan hoor ik het echt heel erg graag! Ik spar veel over dit onderwerp met Dieter Möckelmann over, die informatie hét basisingrediënt noemt van het onderwijs. Op onze reis naar BETT, de grootste onderwijs en technologiebeurs van Europa in Londen in januari,  gaan we het hier uitgebreid over hebben. Er zijn nog maar een paar plekken!


4. Thijs Pepping te gast op de Digitale Fitheid Meetup en een mooie avond over Persoonlijke Kennis 
Onze tweede Digitale Fitheid Community bijeenkomst in het nieuwe Seats2Meet Utrecht was geweldig. De vrijdag blijkt een veel betere dag te zijn voor deze meetups dan de maandag. Ondanks de staking van de treinverkeersleiders was het lekker druk. Thijs Pepping, collega technologie-filosoof, had een uiterst boeiend en intrigerend verhaal over regeneratieve intelligentie. Thijs loopt meestal een jaar of 5 voor op de rest van veel denkers dus dit is een onderwerp om goed in de gaten te houden. Daan van Bergen was zo lief om alles te filmen. De formule meet, greet, learn, show, tell & ask werkt goed op dit soort dagen. Er zit altijd genoeg kennis en nieuwsgierigheid in de zaal en de hoeveelheid tips, hulp en inzichten dragen goed bij aan een sense of belonging voor steeds meer mensen, fijn!

Inmiddels zitten er meer dan 3500 mensen in de community waarvan een flink deel heel actief is.

Op de avonden van onze meetups gaan we dieper in op de 4e pijler van Digitale Fitheid, PKM, het kunnen hanteren van je persoonlijke kennis en informatie. Dat klinkt vast heel droog, maar is een van de gaafste en spannendste onderwerpen die ik ken. De grondstof van ideeën en de motor van projecten wat mij betreft. 

Ik leerde een hoop van Frank Meeuwsen, Muhammed Kilic, Marieke van Vliet en Remco van den Akker.
Hier een terugblik van Marieke en hier een blog van Frank erover. Aanstaande woensdag interviewt Lykle de Vries een pionier op het visueel maken van je eigen kennis: Zsolt Viczián. Een aanrader om online bij te wonen!

Hier thuis liggen al een paar weken twee mooie boeken op de leesstapel, How to Take Smart Notes en A System for Writing van Bob Doto die we binnenkort een keer interviewen.

Voor de lezers die al een tijdje met Obsidian (mijn voorkeurstool voor PKM) bezig zijn, de nieuwe webclipper rocks!


5. Overig delenswaardig:

- Over die lastige sprekerssituatie uit de inleiding? Dit was hem :)
- Een goedkoop vergrootglas met lamp die 40 keer vergroot? handig! (zeker met kinderen die af en toe luizen meenemen van school)
- Het 2e seizoen van de serie Shrinking op AppleTV met Harrison Ford in een glansrol is weer hilarisch
- Voor de PKM-fans onder mijn lezers: je kunt je Netflix-kijkgeschiedenis downloaden en in Obsdian stoppen 🤣



Zo! Dat was het weer! Dank voor het lezen en tot volgende week!
🙏Martijn



📅 Coming up

- Woensdag 20 November Online - 20.00 PKM Campfire sessie met Zsolt Viczián (Aanrader, die man is ontzettend inspirerend)

- Vrijdag 20 December - Overdag:  Maandelijkse Community Meetup van Digitale Fitheid in Utrecht. Gratis voor leden van ons platform. Mét kerstborrel :)

- Vrijdag 20 December - Avond: Notion en PKM Meetup


Worstelt jouw organisatie met digitale transformatie, digitalisering of de informatiehuishouding? Goede kans dat dat komt omdat ze de digitale fitheid van de medewerkers zijn vergeten. We hebben een nieuwe interventie van 5 dagen die helpt!

Onderaan deze pagina kun je je abonneren op deze weekberichten. De leukste dingen die ik momenteel doe. En een handige verzamelpagina (ook om door te sturen) met alles over Digitale Fitheid.


Wil je mijn research steunen of heb je af en toe iets over voor deze weekberichten, doneer dan hier.

Deze tools gebruik ik momenteel, en dit zijn de meest recente publicaties.


ps. Ik hoor het heel graag als je blij wordt van deze weekberichten en er iets aan hebt.