Martijn Aslander

April 15, 2025

📰 Wat me deze week bezighield (Week 15 2025)

6F21027B-61F9-4924-9329-1A8020F7B5C7_1_105_c.jpeg


Week 15 ligt achter ons, en er gebeurden weer een hoop mooie dingen. Ik gaf mijn eerste Obsidian voor beginners-sessie bij het nieuwe Seats2Meet Utrecht. Ik had een leerzaam tripje naar Groningen, ik ging op tandartsbezoek en had van het weekend een reünie van het Camping Minerva-project dat ik ooit initieerde. Ik kwam een fantastisch stuk tegen over Markdown. En was vooral bezig met het voorbereiden van deze week, waarin ik een hoop leuke afspraken heb. Ik was trots op mijn oudste dochter, die in de klas als een ware digicoach andere kinderen helpt die tegen iPad-gedoe aanlopen. Dat belooft nog wat.



1 Tracy Chapman beval een boek aan over het maken van notities
Ik praat en schrijf het makkelijkst over onderwerpen die me op dat moment zelf enorm bezighouden. Ik ben al een flinke tijd diep in het graven in de geschiedenis van de duizenden jaren aanloop naar persoonlijk kennismanagement. Een geweldig researchproject overigens, waarbij ik gezegend ben met toegang tot een geweldige community van denkers hierover. Ik lees alles wat los en vast zit en heb inmiddels een aardige collectie boeken erover opgebouwd, zowel hardcopy als e-books. Vorige week zat er een boek tussen dat me gelijk greep. Ik had het vorig jaar al aangeschaft en was er nog niet aan toegekomen. 
 
Tracy Chapman beleefde onlangs een geweldige revival. Nadat country-artiest Luke Combs haar nummer opnieuw opnam, leidde dit tot een mooie uitwisseling tussen beiden. Dat leidde uiteindelijk weer tot een geweldig profielinterview in de New York Times. En midden in dat interview begon Chapman over hoe ze omgaat met haar gedachten en ideeën (eigenlijk over hoe zij met PKM omgaat). En beval ze het boek The Notebook - A History of Thinking on Paper aan. Ik dook er na het artikel gelijk in en deed het inmiddels her en der cadeau.

Het is een ontzettend rijk boek dat, al vanaf de Mesopotamische tijd, laat zien hoe mensen al duizenden jaren bezig zijn met het vastleggen, structureren en ordenen van gedachten, ideeën en kennis, en hoe ze die daarmee overbrengen op anderen. Van de commonplace books, groot geworden door een boek van John Locke had ik al gehoord, maar de Medici's en Da Vinci in Italië tijdens de renaissance konden er ook van. Zij hadden de zimbaldone:

Deze boeken bevatten een brede verzameling teksten, zoals literatuur, wetenschappelijke observaties, gebeden en persoonlijke herinneringen. Ze werden vaak samengesteld door burgers en waren bedoeld voor persoonlijk gebruik of beperkte familiecirculatie. Het doel was niet zozeer historische documentatie, maar eerder het verzamelen van teksten die cultureel of persoonlijk waardevol waren.

Precies waar mensen in de PKM-community mee bezig zijn. Hoe leg je informatie die voor jou relevant en waardevol is, zo vast dat je het beter onthoudt, beter kunt reproduceren en sneller kunt delen met anderen om daarmee van waarde te zijn? Zo bezien is mijn persoonlijke ontologie eigenlijk een digitaal verlengstuk in een duizenden jaren oude traditie. Heel gaaf!


814nscy3TcL._SL1500_.jpg



2 Op pad om over Obsidian te praten
Om beter met je informatie- en kenniskapitaal om te kunnen gaan en te beginnen met PKM, is het wel zo handig als je digitale hygiëne en je digitale vaardigheden op orde zijn. Die digitale hygiëne zorgt ervoor dat je snapt waarom en hoe je back-ups moet maken en hoe je een beetje verstandig met wachtwoorden om kunt gaan.
Terwijl je digitale vaardigheden, zoals sneltoetsen en het snel kunnen vangen van tekst uit plaatjes, onontbeerlijk zijn, kun je ook snel informatie vastleggen in je eigen kennisbank/PKM-systeem.

Omdat ik nog niet zoveel ervaring heb met Obsidian goed uitleggen aan een groep mensen, ben ik een serie try-outs aan het plannen. Hiermee ben ik afgelopen week gestart bij Seats2Meet Utrecht. Uit alle hoeken van het land waren er mensen op afgekomen, en het was geweldig om een uur lang uit te vogelen hoe ik Obsidian uitleg aan mensen die nog in het prille begin staan van het omgaan met informatie in deze specifieke tool. Maar, gezien de reacties en de nieuwsgierigheid, smaakt het zeker naar meer! Hier een leuke post van Sylvia Holtslag erover

De komende maand spreek ik onder andere bij het Internationaal Strafhof, de Hoge Raad, het Nationaal Archief en met Michel Vos van de succesvolle podcast Eindbazen over dit onderwerp. In juni ben ik te gast op het Trinity College in Dublin, op de Knowledge Management Summit, waar ik een lans zal breken voor de persoonlijke kant van kennismanagement.

Nick Milo is druk bezig met zijn nieuwe gedachtegoed, genaamd Ideaverse 2.0. Ondanks al ons contact had ik nog geen tijd en ruimte gehad om er rustig naar te kijken. En de afgelopen week dook ik er diep in. Het is in feite zijn eigen kijk op PKM en dit is een deel van de kern:

• Ideaverse: A well-connected personal internet.
• You already have an internet for your outer world. • An ideaverse is an internet for your inner world.

Het voert te ver om er lang om in te gaan hier, maar de impact op mijn denken over hoe je informatie organiseert langs themas als sensemaking, timetravelling en actiontaking is bijzonder verfrissend. En hij heeft delen van mijn gedachtengoed uit mijn ontologie erin opgenomen, heel fijn!

In Nederland is Marieke van Vliet op haar geheel eigen manier weer over dit soort thema's aan het nadenken
Ook boeiend om te lezen!


3 Markdown vs Microsoft - sneller naar het einde van het dogma van het document
Hoogleraar Computer Science Felienne Hermans heb ik al een tijd op de radar, onder andere via de KNVI, waar ik nauw aan verbonden ben, maar haar nieuwsbrief kende ik nog niet. Gelukkig leest Annemiek Scholten, lezer van ook mijn nieuwsbrief, die wel. In de nieuwsbrief van Feline trof ze puur goud aan.   

Ik vertel op de diverse podia wel eens dat mijn hoofd in de war raakt van Microsoft Word en PowerPoint. Mensen kijken je dan raar of meewarig aan. Maar ik meen het bloedserieus. Ik heb er nooit mee leren omgaan omdat de interface me op geen enkele manier aanspreekt en afleidt van wat ik wil doen, namelijk tekst schrijven. De reden waarom ik sinds vier jaar wel veel schrijf, is omdat de interface van hey.com (waarmee ik mijn blogs en nieuwsbrieven maak) mij in staat stelt om zonder afleiding te schrijven.

In de door mij bejubelde informatie-tool Obsidian werk ik met een bestandsformaat dat Markdown heet. Je zou het een luxe versie van een .txt-bestand kunnen noemen. Ik schrijf al jaren dat propriety-formaten een paar enorme nadelen hebben. Sorry voor de moeilijke woorden, maar in feite zijn het afgesloten, dichtgetimmerde datacontainertjes met niet-permeabele wanden, waardoor er geen kennis en informatie uit die bestanden met andere bestanden kunnen praten. Waardoor het, wat mij betreft, rudimentaire overblijfselen zullen zijn van een allang voorbij tijdperk, net zoals wij een blinde darm hebben die we al lang niet meer nodig hebben.

Ik schreef al jaren terug het stuk Voorbij het dogma van het document. Één van de redenen dat ik zo enthousiast ben over het bedrijf Voys, is dat zij al lang snappen dat e-mail en documenten geen handige instrumenten meer zijn. Een voordeel van de opkomst en toestanden rondom Trump vind ik de terechte discussie over duurzaam omgaan met onze informatie en data-soevereiniteit. En het proberen te vinden van een weg om te ontsnappen uit de proprietyformaten, die ons afhankelijk hebben gemaakt van techreuzen zoals Microsoft.

Juristen denken: "Goh, we zijn helemaal compliant, want in onze voorwaarden is alles goed geregeld." Dat zal wel, maar dat werkt dus niet met spelers die zich niet aan de spelregels houden, zoals Trump.  We hebben dus geen controle meer over onze data als overheid. Dit is een van de vele redenen waarom ik echt denk dat het stuk hier over de opkomst en toekomstige ondergang van dit soort door anderen beheerde bestandsformaten een zegen is. Verplicht leesvoer! Op de valreep zag ik nog deze TED-Talk in een post van Wouter, over de in haar ogen digitale staatsgreep die heeft plaatsgevonden door de tech-bedrijven


4 Het is niet ondenkbaar dat ik de oorzaak van mijn herseninfarct gevonden heb 😳
Sinds mijn infarct op 12 januari houdt het me met regelmaat bezig. Hoe heb ik in hemelsnaam een herseninfarct opgelopen? Wat was de trigger voor deze onfortuinlijke ervaring? Afgelopen weekend vielen er wat kwartjes die ik volstrekt niet zag aankomen. Zo'n infarct kun je afdoen als domme pech. En met wat medicijnen en voedings- en leefstijlinterventies kom je een heel eind qua preventie.

Maar ik leefde echt niet ongezond; ik lette behoorlijk goed op mijn voeding en ik beweeg echt veel.
De enige twee uitschieters die ik kon bedenken, waren dat ik van jongs af aan dol ben op chips en wijn heel lekker vind. Een arts lost dat op met de tools die hij tot zijn beschikking heeft, namelijk bloeddrukverlagers en statines. Voor beide ben ik aan het experimenteren met alternatieven voor medicijnen, zoals ik vorige week al schreef. Mijn chips houd ik zo ver mogelijk uit de buurt, en een goed glas wijn drink ik alleen bij het eten buiten de deur. Dat is veel 95% minder. Maar sinds mijn zestiende weet ik dat ik een hoge bloeddruk heb.

In het ziekenhuis en het revalidatieoord werd mijn bloeddruk twee keer per dag gemeten. Bij thuiskomst schafte ik een hoogkwalitatieve meter aan, en daar waar mogelijk meet ik drie keer per dag mijn bloeddruk twee keer. Sinds ik die medicijnen gebruik, gaat het een stuk beter en is mijn bloeddruk ook flink lager. Sinds ik elke dag een glas bietensap drink, is mijn bloeddruk gewoon normaal tot perfect (voor het eerst sinds mijn 16e). Dit weekend deed ik een meting die ongewoon hoog was. Terwijl ik nog in bed lag en twee uur lang had lopen puzzelen met wat softwarecode en iets met databases. Heel gek dus. Een hele hoge bloeddruk, zonder dat ik me verder had ingespannen en nog lekker in mijn bed lag. Aan het eind van de dag was mijn bloeddruk weer normaal. En vanochtend zelfs perfect. 

Op de dag van mijn infarct had ik zeker vier uur langer geschreven dan ooit. Dat was het enige wat anders en zeker opvallender was dan andere dagen in mijn leven. Ik dook wat in de literatuur en kreeg bevestigd wat Peter Ros al een tijdje tegen me zei. Je kunt namelijk fysieke stress ervaren zonder dat je mentale stress ervaart. Terwijl ik denk: Ik ben lekker aan het schrijven, wat wordt dit leuk, kan mijn lijf denken: "Poeh. Lang geleden gingen we alleen zo lang stilstaan en alert zijn als er gevaar dreigde. Laat ik alvast maar wat adrenaline en cortisol aanmaken voor het geval dat. Dus voor mensen met een hoge bloeddruk is een langdurige mentale belasting wellicht de veroorzaker van een flinke piek in die toch al hoge bloeddruk. En het lange stuk dat ik schreef, kun je op dit punt echt zien als een ultramarathon waarvoor ik duidelijk niet getraind was.

Met deze kennis op zak, ga ik dus niet meer langdurig schrijven en neem ik flink wat pauzes tussendoor. Zo bezien is mijn stuk over mijn ontologie er dus één waar ik een hoog offer voor bracht. Helpen jullie verspreiden daar waar relevant? 🙏 


5 Overig delenswaardig:
- Ik heb het echt geprobeerd, maar ik heb me zelden zo geërgerd aan een serie als aan The White Lotus. Mensen om me heen zijn er enthousiast over, maar ik vind het echt helemaal niks. Dus bij deze mijn eerste negatieve kijkadvies: doe het niet. 🤣

- Vincent Everts interviewde mij kort over mijn herseninfarct en hoe ik AI gebruikt heb. Hij had een video nodig voor een verhaal over AI in de zorg. 

- Ik had een boeiende ontmoeting deze week met mensen van de Belastingdienst voor onze stichting Digitale Fitheid. En ik leerde iets wat ik echt niet wist en waar ik nog steeds stom verbaasd over ben. De meeste mensen die ik sprak erover, hadden er ook nog nooit van gehoord. Ik dacht altijd dat een stichting wel of niet btw-plichtig is, gezien het ideële doel ervan. Maar dat blijkt dus helemaal niet te kloppen.

Je kunt als stichting activiteiten doen waarvoor je een factuur stuurt waar wel BTW op moet, en tevens activiteiten ontplooien waarbij je een factuur stuurt waar geen BTW op moet. En er zijn kosten die je wel mag verrekenen met de BTW en kosten die je niet mag verrekenen. Dat was even hard puzzelen en werken met ze.

Gelukkig waren ze bereid even goed met ons mee te denken, zodat we daar geen fouten mee maken in de toekomst. Ik vermoed dat er wel meer mensen onder mijn lezers betrokken zijn bij stichtingen. En dit lijkt me behoorlijk relevant en potentieel impactvol.   

- Ik bewonder Kevin Kelly al jaren, en ik moest denken aan een stuk uit zijn boek The Inevitable over technologie.
Hij betoogt dat we door digitalisering in een tijdperk aan het komen zijn waarin oneindig geremixed wordt met het materiaal dat al bestaat. Hier een goed stuk erover in Wired Magazine. Ik moest eraan denken toen ik dit weekend las dat je met ChatGPT ook plaatjes kunt maken in de stijl van de Muppet Show. Ik kon het niet laten, om een foto van mij met Digitale Fitheid co-founder Mark Meinema, een foto van een wandeling om te zetten in Muppet-stijl. Best heel grappig, moet ik zeggen 🤣  

- Ik had afgelopen week een fijn wederzien met AFAS-directeur Bas. Hij was onlangs veel in het nieuws omdat ze een fors deel van de aandelen hebben weggegeven aan goede doelen. Daarnaast mogen hun medewerkers maar vier dagen per week op kantoor zijn, zodat ze hun mentale welzijn en welbevinden op orde kunnen houden. Dat is heus voor meer organisaties goed te doen, maar dan moeten ze wel digitaal fit worden. Op dit punt gaan we een tijdje samen optrekken 🎉

- Grip op Chaos, Grip op je Tools en Grip op Informatie zijn de nieuwe programma's van de Digitale Fitheid Academie. Korte krachtige oplossingen voor organisaties die gisteren al iets hadden moeten doen aan de ellende en bende die ICT heeft veroorzaakt.


Dank voor het lezen 🙏
Hartelijkste groet, Martijn


- 🎪Vrijdag 18 april (Aanstaande vrijdag dus) Digitale Fitheid Community meetup. De paaseditie met eastereggs.. lees de nieuwsbrief maar eens!  (Fijn als je langskomt)

- 🎪  Maandag 9 juni (2e Pinksterdag) WWDC Viewing party - Elk jaar kijken we naar een van de belangrijkste technologie-evenementen van het jaar, waar Apple de roadmap aan ontwikkelaars toont over de besturingssystemen van onze Macs en iPhones. Het wordt elk jaar live uitgezonden. En we kijken ernaar vanuit Seats2Meet in Utrecht. De toegang is gratis. 

Worstelt jouw organisatie met digitale transformatie, digitalisering of de informatiehuishouding? Goede kans dat dat komt omdat ze de digitale fitheid van de medewerkers zijn vergeten. We hebben een nieuwe interventie van 3 dagen die enorm helpt!

Onderaan deze pagina kun je je abonneren op deze weekberichten. De leukste dingen die ik momenteel doe. En een handige verzamelpagina (ook om door te sturen) met alles over Digitale Fitheid.


Wil je mijn research steunen of heb je af en toe iets over voor deze weekberichten, doneer dan hier.

Deze tools gebruik ik momenteel, en dit zijn de meest recente publicaties.


ps. Ik hoor het heel graag als je blij wordt van deze weekberichten en er iets aan hebt.


  


About Martijn Aslander

Technologie-filosoof | Auteur | Spreker | Verbinder | Oprichter van vele initiatieven

Momenteel vrolijk druk met Digitale Fitheid 

De leukste dingen die ik momenteel aan het doen ben: https://linktr.ee/martijnaslander en https://linktr.ee/digitalefitheid